Drie weken geleden trokken honderdduizenden kinderen en jongeren opnieuw naar school. De meesten gaan wellicht een zorgeloos schooljaar tegemoet, anderen zullen geconfronteerd worden met enkele obstakels. Zij kunnen dan rekenen op ondersteuning van de Centra voor leerlingenbegeleiding (CLB). Over die ondersteuning en over de uitdagingen waar schoolgaande jongeren vandaag mee kampen had Visie een gesprek met Chris Frigne, een van de directeurs bij het Vrij CLB Waas en Scheldeland vzw, dat VCLB Wetteren en VCLB Waas en Dender bestuurt.
Created by yanalya - www.freepik.com
CLB’s zijn doorgaans het best bekend door hun aanbod aan preventieve gezondheidszorg, de medische consulten. Die zorg wordt vandaag wel breder ingevuld dan vroeger. Chris Frigne: ‘Uiteraard wordt het lichaam van een leerling nog altijd op een aantal fysische aspecten onderzocht. Maar onze dokters en verpleegkundigen gaan nu tijdens een gesprek ook na of leerlingen wel goed in hun vel zitten. Bij kleuters betrekken we de ouders en maken we tijd voor vragen over opvoeding of zorg. Daar lijkt de aanpak een beetje een verlengstuk van Kind en Gezin.’
CLB’s helpen kinderen en jongeren daarnaast ook bij leerproblemen, het kiezen van een studierichting en hun welbevinden. Frigne: ‘Onze teams, met daarin ook psychologen en maatschappelijk werkers, merken dat veel tijd gaat naar dat laatste psychosociale luik. Soms kunnen we in een aantal gesprekken iemand door een probleem heen helpen en vinden we samen met de leerling, ouder en school een uitweg. Soms lukt dat echter niet. Wanneer een leerling bijvoorbeeld met een depressie lijkt te kampen, zullen we doorverwijzen naar een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg.’
Kompas kwijt
Waar komt die groeiende nood aan psychosociale hulp bij jongeren vandaan? Frigne: ‘We lijken als samenleving soms een beetje ons kompas kwijt. Gezinnen vallen uiteen, de verbinding binnen vriendschappen valt weg, mensen hebben minder sociaal netwerk. Daardoor raken ze geïsoleerd en dit kan een gedeeltelijke verklaring zijn waarom psychische problemen blijven sudderen. Daar komt, zeker bij jongeren, nog eens de druk van de media bovenop. Enerzijds worden er vaak perfecte maar onrealistische beelden getoond waar jongeren zich aan willen spiegelen. Anderzijds versterken sociale media bepaald probleemgedrag. Zo blijft pestgedrag jongeren langer achtervolgen omdat dit ook via sociale media gebeurt. Al die factoren vragen een hogere weerbaarheid van jongeren, terwijl die vaardigheden nog volop in ontwikkeling zijn en ze daardoor kwetsbaar zijn.’
Geen tijd voor verveling
Een pasklare oplossing om te kunnen omgaan met de hoge eisen van de samenleving lijkt niet voorhanden, al geeft Frigne alvast één tip. ‘Het is belangrijk dat kinderen en jongeren voldoende rustmomenten hebben. Op school is het pallet aan vaardigheden en thema’s zoals vertaald in eindtermen en leerplannen enorm breed. Basisgeletterdheid gaat nu bijvoorbeeld ook over betrouwbaarheid van digitale bronnen, multimedia enzovoort. Leerlingen moeten inzicht krijgen in nieuwe maatschappelijke fenomenen, ... Zeer waardevol, maar voor sommige leerlingen extra belastend. Naast schoolse activiteiten krijgen sommige jongeren nog heel wat andere prikkels. Vaak dragen ouders daartoe bij door de vrije tijd bomvol activiteiten te steken. Naast fijne vrijetijdsbesteding moet er ook tijd zijn om je eens simpelweg te vervelen. Dergelijke verveelmomenten geven mentale rust.’
De wachtlijsten voor hulpverlening laten zich stilaan ook bij de CLB’s voelen door het hoge aantal hulpvragen. Frigne: ‘Klopt, maar ook de werkdruk voor leerkrachten neemt toe. Daarom moeten we de begeleiding van leerlingen zoveel mogelijk samen aanpakken. Scholen, CLB’s én pedagogische begeleiders.’
Een vraag voor het CLB? Surf naar www.clbchat.be.
